کشاورز جوان – افت سطح آب‌های زیرزمینی یک میلیون هکتار از مساحت کشور، بهره‌برداری از ۸۰۰ هزار هکتار از جنگل‌ها، وجود ۷۰۰۰ گونه گیاهی دارویی، اعتبار مبارزه با آفات زغالی بلوط، محدودیت بهره‌برداری از جنگل‌ها، عدم واگذاری عرصه‌های ملی از سال ۹۰ به بعد و بازپس‌گیری سالانه ۳۰ هزار هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی مهم‌ترین سخنان رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در آغاز هفته منابع طبیعی بود.
به گزارش ایسنا، خدا کرم جلالی در نشست خبری هفته منابع طبیعی با اشاره به بیلان منفی آب‌های زیرزمینی کشور با بیان اینکه اهمیت این پدیده کمتر از دریاچه ارومیه نیست و حتی از آن بیشتر بوده و آثار زیانبارتری دارد، افزود: فرو نشست زمین در کل کشور به یک میلیون هکتار می‌رسد که ناشی از خالی شدن آبخوان‌هاست.
وی با بیان اینکه خشکیدگی جنگل‌های زاگرس نیز تا حدی مربوط به همین پدیده است، افزود: متاسفانه طی سال‌هایی که برنامه‌های توسعه‌ای را اجرا کرده‌ایم، مسائل تعادل زیست محیطی و اکوسیستم‌ها را مورد توجه قرار نداده‌ایم و اکنون با این چالش‌ها روبرو شده‌ایم.
معاون وزیر جهاد کشاورزی اظهار کرد: ارزش سه کارکرد جنگل‌ها و مراتع در ترسیب کربن و حفظ آب و خاک بیش از ۲۰۰ برابر ارزش ظاهری آنها از تولید چوب و علوفه برای جوامع انسانی است.
رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به تاثیرات منفی هدفمندی یارانه‌ها در فاز اول، اظهار کرد: بر اساس آمارهای موجود، مصرف سوخت هیزمی پس از هدفمندی ۶۰ درصد و مصرف سوخت بوته‌ای ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است که اثرات بسیار زیانباری برای منابع طبیعی کشور در پی داشت.
سالانه ۵٫۵ میلیون مترمکعب چوب در کشور مصرف می‌شود
جلالی با بیان اینکه سالانه ۵٫۵ میلیون مترمکعب چوب در کشور مصرف می‌شود، افزود: ۸۰۰ هزار مترمکعب از چوب مصرفی کشور از طریق برداشت از جنگل‌ها، یک میلیون تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار مترمکعب از طریق واردات و ۳٫۵ میلیون مترمکعب نیز از طریق تولیدات داخلی و زراعت چوب تامین می‌شود.
وی در خصوص لزوم توسعه کشت گیاهان دارویی و کاهش فعالیت‌های عمرانی در عرصه‌های منابع طبیعی کشور، اظهار کرد: گیاهان دارویی می‌توانند نقش بسیار تاثیرگذاری در حفظ و توسعه منابع طبیعی داشته باشند. چرا که از ۸۰۰۰ گونه گیاهی کشور بیش از ۷۰۰۰ گونه آنها خاصیت دارویی و صنعتی داشته و در صورت بهره‌برداری صحیح و علمی، نقش بسیار موثری در زمینه اشتغال، درآمدزایی و توانمندسازی مردم خواهند داشت.
جلالی با اشاره به تعیین یک مجری برای ایجاد تحول در عرصه کشت گیاهان دارویی در سازمان جنگل‌ها، اظهار کرد: در گذشته موضوع گیاهان دارویی جزو محصولات فرعی محسوب می‌شد، اما با اجرای این طرح در آینده نه چندان دور شاهد تحولات جدی در عرصه منابع طبیعی خواهیم بود که جایگزین عوامل مخرب منابع طبیعی می‌شود.
وی با بیان اینکه تنها ۱۰۰ گونه از ۷۰۰۰ گونه گیاهی دارویی در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد، اظهار کرد: تا رسیدن به جایگاهی بتوانیم از این گونه‌های ارزشمند استفاده کنیم، فاصله زیادی داریم.
ایران جزء پنج کشور اول جهان از نظر تنوع ژنتیکی گیاهی و جانوری
جلالی با بیان اینکه ایران از نظر تنوع ژنتیکی گیاهی و جانوری، جزو پنج کشور اول جهان است، افزود: از ۱۳ اقلیم شناخته شده جهان، ۱۱ اقیلم را در کشور داریم؛ به عبارتی جز اقلیم قطبی و استوایی، تمام اقلیم‌های جهان در کشور موجود است که باعث به وجود آمدن تنوع گیاهی و ژنتیکی غنی شده است.معاون وزیر جهاد کشاورزی اظهار کرد: بدون دانش و فناوری لازم نمی‌توان در این حیطه اقدامات صحیحی انجام داد چرا که ممکن است در صورت بهره‌برداری غیرعاقلانه، این گیاهان نیز منقرض شوند.
طرح‌های جنگل‌داری محدود می‌شود
وی از اجرای طرح‌های جنگل‌داری در یک میلیون هکتار از جنگل‌های شمال خبر داد و گفت: ۱۲ میلیون هکتار از جنگل‌های کشور را جنگل‌های خارج از شمال تشکیل می‌دهند که در آنها طرح‌های جنگل‌داری به اجرا درنمی‌آید. از طرفی در جنگل‌های شمال نیز که در نیمی از آن طرح جنگل‌داری به اجرا درمی‌آید، برنامه‌ها را به صورت تک‌گزینی پیش برده‌ایم و دیگر روش برداشت نواری و قطع یکسره منسوخ شده است.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه مصوبه‌ای در اول بهمن ماه برای محدود کردن برداشت از جنگل‌ها تصویب شد، افزود: از این پس بهره‌برداری از جنگل‌ها تنها منحصر به درختان آسیب دیده، شکسته و افتاده خواهد شد.
به گفته جلالی، بر اساس این طرح، میزان بهره‌برداری از جنگل‌های شمال از ۸۰۰ هزار هکتار به ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار هکتار خواهد رسید و از این پس طرح‌های جنگل‌داری تنها با هدف بهسازی محیط جنگل و در راستای اقدامات پرورشی و بهبود شرایط اکوسیستم انجام خواهد شد.وی در خصوص میزان تصرفات توسط مردم و دستگاه‌های دولتی، اظهار کرد: بیشتر تصرفاتی که انجام می‌شود توسط مردم صورت می‌گیرد و دستگاه‌ها امکان چندانی برای گرفتن زمین‌های منابع طبیعی ندارند.
رئیس سازمان جنگل‌ها ادامه داد: برخی زمین‌خواری‌ها در نتیجه فقر و بیکاری در مناطق دور افتاده است که به هیچ وجه توجیه‌پذیر نیست و اگر کسی می‌خواهد در عرصه‌های منابع طبیعی فعالیت کند، باید بر اساس ضوابط و طرح مشخص زمین اجاره کند.
جلالی با بیان اینکه از سال ۹۰ به بعد زمین‌های ملی به صورت قطعی واگذار نمی‌شود، افزود: بعد از این تاریخ زمین‌ها تنها به صورت اجاره در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
سالانه ۳۰ هزار هکتار از عرصه‌های ملی بازپس گیری می‌شود
رئیس سازمان جنگل‌ها با اشاره به باز پس‌گیری ۳۰ هزار هکتار از عرصه‌های ملی از متصرفان و متجاوزان منابع طبیعی، اظهار کرد: البته رقم تصرف‌ها بیش از این مقدار است و تعیین تکلیف آنها و صدور رای توسط محاکم قضایی زمان‌بر است و ممکن است رای به نفع متصرفان صادر شود.وی در پاسخ به سؤال خبرنگاری مبنی بر ادغام دو سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و سازمان حفاظت محیط زیست، اظهار کرد: فرقی نمی‌کند که کدام یک از این دو سازمان در صورت ادغام، محور باشد. به طور کلی ادغام این دو دستگاه به صلاح کشور نیست، چون هر کدام وظیفه جداگانه‌ای دارند.
جلالی در خصوص جذب نیرو در سال آینده، اظهار کرد: سهم وزارت جهاد کشاورزی برای جذب نیرو در سال آینده ۷۰۰۰ نفر اعلام شده است که امیدواریم بتوانیم ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ نفر از این نیروها را جذب سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور کنیم.
سالانه ۱۵ هزار هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی می‌سوزند
به گزارش ایسنا، معاون وزیر جهاد کشاورزی در ادامه با بیان اینکه سالانه ۱۵ هزار هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی دچار آتش‌سوزی می‌شوند، افزود: اغلب این آتش‌سوزی‌ها سطحی است؛ به ویژه در جنگل‌های شمال که به دلیل پهن برگ بودن درختان، آتش‌سوزی گسترده نخواهد شد.وی تصریح کرد: البته باید در زمینه یگان حفاظت از منابع طبیعی و سیستم‌های اطفای حریق اقداماتی انجام دهیم، چرا که در حال حاضر نارسایی‌هایی بسیاری داشته و به دلیل صعب‌العبور بودن مناطق، نمی‌توان به سرعت نیروهای خود را ارسال کنیم.
به گفته رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، ۲۰ درصد آتش‌سوزی‌ها در عرصه‌های منابع طبیعی کشور در جنگل‌ها اتفاق افتاده و ۸۰ درصد مابقی نیز در مراتع صورت می‌گیرد.
جلالی در خصوص تصاحب زمین‌های کشاورزی برای ساخت ویلا، اظهار کرد: بخش عمده‌ای از این تصرفات که توسط مردم انجام می‌گیرد؛ به ویژه در مناطقی مانند گردنه حیران، جزو مستثنیات منابع طبیعی محسوب می‌شود که مردم سند دارند و اسناد صادر شده نیز مربوط به سال‌های خیلی قبل است و نمی‌توان اقدامی در این زمینه انجام داد. البته دولت می‌تواند این اراضی را خریداری کرده و در جاهای دیگر به مردم زمین بدهد.
وی ادامه داد: به دلیل محدودیت منابع آب، دیگر نمی‌توانیم در بسیاری از عرصه‌های منابع طبیعی، توسعه کشاورزی داشته باشیم، چرا که پس از انقلاب دو میلیون هکتار از اراضی منابع طبیعی در اختیار بخش کشاورزی قرار گرفته و کمتر زمینی است که آب لازم را برای توسعه کشاورزی داشته باشد.
کاشت ۱۲ میلیون نهال در هفته منابع طبیعی
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور از کاشت ۱۲ میلیون نهال در هفته منابع طبیعی خبر داد و گفت: بخشی از این نهال‌ها توسط خود مردم و بخشی نیز در عرصه‌هایی که خود سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور تعیین کرده، کاشته می‌شود.
بررسی توسعه آبخیزداری در شورای عالی آب
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه با استفاده از آبخیزداری می‌توان در هر هکتار، ۵۰۰ مترمکعب آب استحصال کرد، افزود: به دلیل اهمیت آبخیزداری و شرایط فعلی کشور، این موضوع در شورای عالی آب مطرح خواهد شد.
وی ادامه داد: با استفاده از آبخیزداری می‌توانیم ۶٫۵ میلیون تن خاک را ترسیب کنیم. این در حالی است که اکنون در دریاچه‌های پشت سدها بالاتر از ۲۳۰ میلیون مترمکعب رسوب جمع شده که معادل یک سد بزرگ بوده و هر سال از ظرفیت حجم سدهای کشور می‌کاهد.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور افزود: علاوه بر آن با آبخیزداری می‌توان در هر هکتار ۱۲۰ کیلو علوفه تولید کرد که با توجه به مطرح شدن موضوع اقتصاد مقاومتی و محدودیت آب، اهمیت بحث آبخیزداری را دو چندان می‌سازد.
جلالی با اشاره به انباشت زباله در جنگل‌های شمال کشور، اظهار کرد: زباله‌ها باعث خشک شدن جنگل‌ها شده و خسارات بسیاری را به منابع طبیعی کشور وارد می‌کند که وظیفه جمع‌آوری آنها بر عهده شهرداری‌ها است.
۶٫۵ میلیون هکتار از مساحت کشور، کانون بحرانی بیابانی است
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه ۶٫۵ میلیون هکتار از عرصه‌های بیابانی کشور کانون بحران بوده و نیازمند اقدامات بیابان‌زدایی است، افزود: موضوع بیابان‌زدایی یکی از اولویت‌های سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور است.
وی در خصوص کاهش سطح جنگل‌های کشور نیز اظهار کرد: بر اساس نقشه‌هایی هوایی که از جنگل‌های شمال تهیه شده، از سال ۱۳۳۵ تا سال ۱۳۹۰، ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار هکتار از جنگل‌های شمال کشور کاسته شده اما در زمینه مراتع از نظر کمی، کاهش نداشته و از نظر کیفی افت پیدا کرده‌ایم.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور افزود: در حال حاضر ۱۰ درصد مراتع کشور را مراتع درجه یک، ۲۰ درصد را مراتع درجه ۲ و ۷۰ درصد را مراتع درجه ۳ تشکیل می‌دهد که به دلیل بارگذاری بیش از حد در مراتع و افزایش میزان بهره‌برداری و حضور دام است.
تغییر اقلیم، کاهش بارندگی و فشار بیش از توان اکولوژیک، عامل نابودی جنگل‌های زاگرس
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به شیوع پدیده زغالی بلوط و نابودی جنگل‌های زاگرسی کشور، اظهار کرد: از سال ۸۷ و ۸۸ این پدیده آغاز شده و با درگیر کردن یک میلیون هکتار از جنگل‌های بلوط، ۱۰ تا ۱۵ درصد این مناطق آلوده را دچار خشکسالی کرده است.
به گفته وی، عامل اصلی نابودی جنگل‌های زاگرس، تغییر اقلیم، فشارهای بیش از توان اکولوژیک جنگل‌ها و کاهش بارندگی است.
قطع ۷۸ هزار درخت بلوط آلوده
جلالی از قطع ۷۸ هزار درخت بلوط آلوده به آفت بیماری زغالی بلوط خبر داد و گفت: ۱۸ هزار اصله از این درخت‌ها به کلی خشک بوده و مابقی آن کف‌بر شده‌اند که احتمال دارد مجددا صرف شود.رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور درباره میزان اعتبار احیای جنگل‌های زاگرس در سال آینده، اظهار کرد: در سال آینده اعتبار جنگل‌های زاگرس از ۱۱ میلیارد بودجه سال ۹۲ به ۴۳ میلیارد افزایش یافته است. همچنین ۲۵ میلیارد نیز از محل اعتبارات ستاد مدیریت بحران برای احیای این جنگل‌ها در نظر گرفته شده است.
وی با اشاره به شکننده بودن جنگل‌های کشور، اظهار کرد: از ۱۲۵ میلیون هکتار عرصه ملی کشور، تنها ۲۴۰۰ نفر حفاظت می‌کنند؛ به عبارتی در هر ۵۶ هزار هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی، یک نیروی حفاظتی داریم. در حالی که این میزان در مناطق مختلف نیز متفاوت است.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه در جنگل‌های کشور هر ۱۳ هکتار، یک نیروی حفاظتی وجود دارد، افزود: البته مشارکت‌های مردمی نیز در این زمینه بسیار موثر است و در نظر داریم که این مشارکت‌ها را توسعه دهیم.
جلالی گفت: برای توسعه زراعت چوب در کشور برنامه‌ریزی کرده‌ایم که سالانه ۳۰ تا ۵۰ هزار هکتار از عرصه‌ها را برای زراعت چوب اختصاص دهیم.